Jaarlijks zien wij een paar duizend mensen op de mountainbike voorbij komen. En dan vallen er altijd dingen op die wij vaak terugkomen. Een daarvan is de positie van de voeten op de pedalen. En dan met name op platte (platform pedalen). Wat is daar precies aan de hand?
Bij klikpedalen heb je niet veel te kiezen als het gaat om de voetpositie. De schoenplaatjes (cleats) kunnen iets naar voren of achter. Het pedaal blijft nog redelijk onder je voorvoet. Dit heeft te maken met het maximaliseren van de trapefficiëntie waarbij je in een mooie ronddraaiende beweging ook nog kan trekken aan het pedaal. Door het schoenplaatje naar achter te schuiven, heb je over het algemeen een wat stabielere positie dan wanneer je staat op de pedalen.
Voetpositie bij platformpedalen
Op platformpedalen zien we veel mensen met de voorvoet (soms zelfs met de tenen) trappen. Meestal aangeleerd vanuit de racefiets of de stadsfiets (kijk maar eens om je heen). Als je dan gaat staan tijdens het mountainbiken (wat we veel doen op de trails), sta je eigenlijk op je tenen op het pedaal. Aan deze voetpositie zitten twee grote nadelen:
- Minder goede krachtoverbrenging: je trapkracht wil je het liefst uit je bovenbenen halen en deze wil je zo efficiënt (snel) mogelijk naar het pedaal brengen. Dat gaat beter/directer als je het pedaal meer onder het middenstuk van je voet hebt. Je maakt dan ook minder gebruik van je voetspieren waardoor je het langer volhoudt (minder vermoeiend).
- Minder stabiliteit bij staan op de pedalen, iets dat we heel veel doen. Je staat immers (bijna) op je tenen op de pedalen. Hierdoor kun je minder goed balans houden, glijden je voeten sneller van de pedalen (au!) en belast je je voetspieren meer dan nodig. Dit merk je direct wanneer je bijvoorbeeld op je tenen in basishouding of aanvalshouding rijdt: dit voelt direct instabiel.
Een gevolg van punten 1 en 2 kan zelfs zijn dat je blessures aan je achillespees en/of kuitspieren ontwikkeld, omdat deze al het gewicht dat door je voet heengaat, moeten opvangen. Heb je vaak last van deze lichaamsdelen? Probeer dan dus eens een centralere voetpositie.
Bij flat pedals of platte pedalen is de positie op de pedalen dus anders dan bij klikpedalen: je staat er meer met het middenstuk van je voet op. Eén of twee centimeter kan hier al veel verschil maken. Met je voet meer midden op het pedaal heb je ook een betere krachtoverbrenging en een stabielere positie bij het staan op de pedalen.
Tip: Let erop op dat je voeten – wanneer je recht vooruit rijdt – ook mooi recht op de pedalen staan. Sommige mensen lopen wat met de voeten naar buiten. Dat zie je dan terug als ze op de pedalen staan. Een tijdje rijden met klikpedalen kan soms helpen met het verbeteren van de standaard voetpositie. Let er tegelijkertijd wel op dat het fixeren van je voeten bij het rijden tot blessures kan leiden: bij pijn of een onnatuurlijk/onprettig gevoel is het raadzaam te stoppen.
Tip: Als het terrein wat technischer is en/of naar beneden gaat, laat dan je hakken wat omlaag zakken zodat je voet minder makkelijk van het pedaal glijdt en je (nog) beter druk kunt uitoefenen op de pedalen. Bergop in steile, felle klimmetjes ga je als vanzelf je voorvoeten meer gebruiken.
Tip: experimenteer in technischer terrein en met name in bochten eens met het iets draaien van je voeten op je platformpedalen. Je zult merken dat je gedraaide voetpositie de basis vormt voor het gemakkelijker indraaien van je gehele lichaam en dus voor het gemakkelijker, sneller en beter rijden van bochten.
Vergeet ook de juiste schoenen niet
Mountainbikers praten veel over pedalen en pedaalkeuze maar hebben het minder vaak over (bijbehorende) schoenen. Let op, want het succes van jouw pedaalkeuze hangt daar wel volledig mee samen! Te vaak zien we nog mensen met sneakers of trailschoenen op platformpedalen. Prima natuurlijk als je af en toe een rustig rondje trapt. Maar deze pedalen zijn eigenlijk gemaakt voor speciale flat pedal schoenen. Hoewel de verschillen op het eerste gezicht niet groot lijken, gaat er veel schuil achter het ontwerp van deze schoenen. En dit merk je direct op de trails. Deze schoenen hebben namelijk een iets zachtere buitenzool (spekzool) die een beetje over de pinnen heen zakt. Dat staat echt best wel lekker hoor. Je zit dan naar links en rechts best goed ‘vast’. Vervolgens is de tussenzool van deze schoenen juist weer wat harder, voor betere vermogensoverdracht. En natuurlijk zijn ze stevig om de enkels en bij de neus, als bescherming voor eventuele impact.
Bij klikpedalen zien we soms rijders waarvan de schoenen juist weer iets te flexibele zolen (lage stijfheidsindex) hebben. Er wordt dan veel gevraagd van de voetspieren, die zullen moeten compenseren voor het relatief kleine contactoppervlak en flexibele zool.
De stijfheidsindex of “stiffness index” van fietsschoenen geeft aan hoe stijf de zool van de schoen is. Deze index loopt vaak van 2 (flexibel) tot 12 of 13 (loeihard). Hoe harder de zool, hoe beter de theoretische vermogensoverdracht naar het pedaal. Nadeel van deze harde zolen is wel dat je er niet erg lekker op loopt en dat je je krachtoverbrenging moet laten wennen aan deze manier van fietsen om blessures te voorkomen. Flat pedal schoenen zitten vaak rond de 6-7 en lopen daardoor prettiger. Als vanzelf is de krachtoverbrenging niet zo effectief als bij klikpedalen – en zul je meer voetspieren gebruiken tijdens het bewegen.
Meer weten over welke MTB pedalen beter bij jou passen?
Nu je meer hebt gelezen over de voetpositie en mountainbikeschoenen is onze blog over de verschillende soorten mountainbikepedalen en hun voor- en nadelen misschien ook interessant voor jou.
Voor welke pedalen of schoenen je ook kiest: de positie van de voeten is bepalend voor een goede krachtoverbrenging en een stabiele positie op de bike. Zeker wanneer je flats rijdt.
Enjoy the trails!
